Zagadnienia kultury współczesnej z perspektywy nauczania języka polskiego
Niniejszy wpis absolutnie nie aspiruje do wyczerpania zagadnienia zarysowanego w temacie posta. Jest to przecież zupełnie niemożliwe, zważywszy rozległość, a właściwie niewyczerpywalność tematu, jakim jest szeroko pojęta kultura współczesna.
Czytelnik znajdzie tu zaledwie wskazania do interesujących zagadnień kultury współczesnej, istotnych także jako uzupełnienie treści lekcji języka polskiego. Z powodu przysłowiowego już przeładowania programów nauczania, poloniści niemal zawsze doświadczają banalnego braku czasu, aby zapoznać młodzież z ciekawymi zjawiskami kultury nas otaczającej.
Zazwyczaj więc młodzież sama ten brak w sobie zaspakaja, uczestnicząc w kulturze na własną rękę i szukając indywidualnie interesujących ją treści, i nawet nie oczekuje, że szkoła, w tym lekcje polskiego, mogą cokolwiek w tej kwestii zaproponować.
Tymczasem interpretacja różnych zjawisk kultury współczesnej może być wzbogacająca zarówno dla ucznia jak i nauczyciela (w wielu przypadkach to młodzież może być dla nauczyciela przewodnikiem). Analiza różnego rodzaju tekstów kultury współczesnej może także przyczynić się do sukcesu na maturze, uczy bowiem odbioru sztuki oraz doskonali umiejętności interpretacyjne. Rolą szkoły może być tutaj mądre przewodnictwo, wskazywanie treści wartościowych, obecnych przecież także w kulturze popularnej, ćwiczenie zdolności odzielenia ziaren od plew.
Podstawowe pojęcia
Aby rozmawiać o kulturze współczesnej, wypada zacząć od zaprowawdzenia terminologocznego i chronologicznego porządku
zamęt terminologiczny: nowożytność, współczesność, nowoczesność
nowożytność
epoka historyczna, tradycyjnie lokowana między przełomem XV/ XVI wieku a rewolucją francuską Według terminologii anglosaskiej jednak nowożytność jest to era trwająca do dziś, zaś czasy między XVI a XVIII wiekiem określa się tam mianem wczesnej nowożytności.
nowoczesność
pojęcie z kategorii filozofii oraz historii sztuki. Funkcjonuje też jako zagadnienie z kręgu literaturoznawstwa. Według Natalii Lemann
doświadczenie nowoczesności to poczucie życia w różnych nakładających się na siebie warstwach kultury i tradycji, które mogą istnieć obok siebie albo równocześnie. (…) Człowiek nowoczesny jest w zasadzie siecią różnych koegzystujących modułów istnienia w świecie, odwołujących się do różnych, często w macierzystych kontekstach sprzecznych tradycji i ideologii, któe jednak z naszej perspektywy tworzą właśnie mozaikę czy palimpsest możliwych form bycia.
postmodernizm
Prąd umysłowy stanowiący schyłkowy etap modernizmu lub, zdaniem innych, radykalne zerwanie z modernizmem.
Kultura popularna a kultura wysoka
Zjawisko kultury popularnej
Cechy kultury wysokiej
Postmodernizm
Gatunki pograniczne
Powieść graficzna i komiks
Teatr współczesny
Proza ostatniego dziesięciolecia
Przemiany w literaturze po 1989 roku
Poezja - wiek XXI
Film
Serial telewizyjny
Muzyka - teksty piosenek
Tekst piosenki tekstem kultury
E-literatura
Czym jest e-literatura?
Sztuka współczesna
Najciekawsze zjawiska sztuki współczesnej
Dzieła sztuki - bliższe spojrzenie
Najciekawsze portale poświęcone kulturze współczesnej