Jak zoptymalizować punktację za poszczególne kryteria oceny wypracowania?
Spełnienie formalnych warunków polecenia (1 punkt)
Cel do osiągnięcia
- nie popełnić błędu kardynalnego
- odwołać się do trzech utworów literackich reprezentujących co najmniej dwie epoki literackie, w tym do lektury obowiązkowej z listy lektur zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym.
- odnieść się do problemu wskazanego w poleceniu.
- w wypracowaniu zawrzeć argumentację
O czym należy pamiętać?
Błąd kardynalny to (na przykład):
- brak znajomości losów głównego bohatera,
- nieznajomość fabuły obowiązkowej lektury,
- pisanie o wydarzeniach, które nie miały miejsca w tekście,
- mylenie istotnego wątku lub łączenie elementów z różnych lektur
- całkowicie błędna, niezgodna z tekstem, interpretacja wymowy utworu
W wypracowaniu musi być odwołanie do trzech utworów literackich z co najmniej dwóch epok. W wypracowaniu musi znaleźć się kontekst. Wypracowanie musi odnosić się do problemu wskazanego w temacie. Wypracowanie musi mieć charakter argumentacyjny.
Ponadto:
- dokładnie przeanalizuj temat.
- odnosząc się do tych utworów literackich, przedstawiaj te związane z nimi fakty, których jesteś pewna/ pewien.
- podczas omawiania dzieł literackich pamiętaj o przedstawieniu swojego zrozumienia oraz sposobu, w jaki są one związane z problemem.
Analizując swoją pracę podczas pisania, upewnij się, że:
- zrozumiałeś/aś problem zawarty w temacie
- wyjaśniasz go w swojej pracy.
- odnosisz się do lektury obowiązkowej.
- odnosisz się do dwóch innych utworów literackich.
- przywołane przez ciebie utwory należą do dwóch różnych epok literackich.
- w twojej pracy nie tylko przytaczasz informacje z wybranych przez ciebie utworów literackich, lecz także wyjaśniasz, jak rozumiesz dzieła, wiążesz je ze zjawiskami historycznoliterackimi i kulturowych, formułujesz komentarze, analizujesz, dokonujesz ocen, itd.
Kompetencje literackie i kulturowe (16 punktów)
Cel do osiągnięcia
- odnieść się do trzech utworów w pełni funkcjonalnie
- zaprezentować bogatą argumentację
- funkcjonalnie wykorzystać kontekst
- wykazać się erudycją
O czym należy pamiętać?
Wszystkie trzy utwory literackie muszą być dokładnie omówione. Nie wystarczy krótka wzmianka, aby uznać odniesienie do utworu nawet za częściowo funkcjonalne.
Staraj się, aby twoja argumentacja zasłużyła na miano bogatej.
Bogata argumentacja to taka, która ukazuje problem z różnych punktów widzenia, jest gruntowna i wykazuje, że masz dobrą znajomość utworu literackiego, że rozumiesz jego treść oraz powiązania z kontekstem epoki, a także potrafisz analizować strukturę dzieła, np. sposób ukazania świata przedstawionego, motywy, tematy, toposy, symbole, nawiązania literackie itd.
Kontekst powinien wzbogacać interpretację utworu literackiego, pomagając rozwijać badany temat i ułatwiając przedstawienie twojego zrozumienia.
Erudycja objawia się w zdolności wykorzystania różnych aspektów wiedzy z dziedziny języka polskiego i literatury, włączając w to umiejętność korzystania z właściwej terminologii i znajomość faktów.
Upewnij się, że w twojej pracy rzeczywiście ukazujesz, jak omawiane utwory literackie przyczyniają się do lepszego i głębszego zrozumienia oraz przedstawienia problemu.
Znajdź kontekst, który wzbogaca zrozumienie zarówno utworu, jak i problemu, o którym piszesz.
Zastanów się również nad poprawnością stosowanej terminologii.
Analizując swoją pracę podczas pisania, upewnij się, że:
- odnosisz się tak samo wnikliwie do wszystkich trzech utworów literackich
- wyprowadzasz wnioski z problematyki i struktury utworów literackich
- to, co opisujesz, pozwala lepiej zrozumieć twoje rozumienie problemu
- przedstawiasz komentarze i analizy dotyczące przytoczonych faktów
- czerpiesz z twojej wiedzy polonistycznej
- dobierasz taki kontekst, który wzbogaca zrozumienie problemu, omawianych utworów literackich lub problemu, otwiera nowe perspektywy, dopowiada, wyjaśnia itp.
- potrafisz wyjaśnić, dlaczego warto przytoczyć te konkretnie utwory literackie, a nie inne.
Kompozycja pracy
Cel do osiągnięcia
- zorganizować pracę problemowo.
- zastosować trójdzielność wypowiedzi (wstęp, część zasadnicza, zakończenie),
- zadbać o poprawne akapity,
- upewnić, się, że sposób podziału tekstu pomaga w zrozumieniu koncepcji twojej pracy
- praca jest spójna
- styl pracy jest adekwatny do
O czym należy pamiętać?
Wypracowanie zorganizowane problemowo oznacza, że każdy fragment rozwinięcia eksponuje inny aspekt problemu, a nie odnosi się wyłącznie do innego utworu.
Twoja praca winna zawierać wprowadzenie oraz zakończenie. Samo wyodrębnienie akapitów nie wystarczy. Ważne jest, aby każdy akapit zawierał odpowiednie wprowadzenie w rozważania i podsumowanie aspektu problemu, który jest w nim porusozny.
Upewnij się, że twoja praca zawiera odpowiedni wstęp i zakończenie.
Spójność tekstu polega na tym, że różne części łączą się ze sobą na przykład poprzez kontynuację lub rozwinięcie myśli, przedstawienie następnego argumentu lub kontrargumentu.
Właściwy styl to taki, który jest adekwatny do oficjalnej formy języka. Należy unikać zarówno zwrotów i wyrażeń potocznych, jak i zbyt poetyckich lub formalnych. Priorytetem jest zrozumiałość i precyzja tekstu – każdy czytelnik powinien bez trudu zrozumieć przekaz
Analizując swoją pracę podczas pisania, upewnij się, że:
- a początku swojej pracy ukazujesz, jak będzie się układał tok twojego rozumowania.
- kolejne akapity wnoszą coś do zrozumienia problemu. Przedstawiają nową perspektywę.
- podsumowujesz swoje rozważania, na przykład poprzez uogólnienie wniosków lub podkreślenie kluczowych elementów twojej argumentacji.
- skapity w twojej pracy łączą się w sposób, który możesz opisać za pomocą spójników lub pytań.
- Możesz połączyć je poprzez spójniki lub zadawane pytania
- Wszystkie fragmenty twojej pracy zgadzają się z tematem i są istotne dla omawianego problemu.
- Styl twojej pracy jest oficjalny.
- Wszystkie sformułowania są jasne.
- W pracy nie występują fragmenty niejasne.