Dante Aligheri
Dante urodził się w 1265 roku we Florencji, w rodzinie należącej do klasy średniej, jeśli przyłożyć do średniowiecza pojęcia współczesne. Był człowiekiem wszechstronnie wykształconym. Doskonale znał nurty teologiczne i filozoficzne, które na przełomie XIII i XIV wieku ożywiały Europę.
We florenckich szkołach prowadzonych przez franciszkanów i dominikanów zdobył gruntowną wiedzę, tam też nauczył się biegle posługiwać łaciną i pokochał klasyczne dzieła, a przede wszystkim utwory swojego mistrza – Wergiliusza.
W czasie swojej edukacji Dante na pewno zgłębiał filozofię św. Tomasza z Akwinu, której nauczano w szkole prowadzonej przez dominikanów przy kościele Santa Maria Novella. Mógł także zestknąć się z filozofią Platona, z którą zapoznawano uczniów w szkole zakonu franciszkanów przez kościele Santa Croce, co stanowiło pewną przeciwwagę dla dominującego w tym czasie tomizmu.
Dante przez całe swoje życie był zaangażowany w życie kulturalne i umysłowe ówczesnej Italii. Interesował się on także sztuką oraz filozofią
O znaczeniu filozofii w życiu człowieka wielki florentyczyk pisał w traktacie Convivio
Jak powiada Filozof (Arystoteles- dopisek KL) w “Pierwszej Filozofii,” (znanej obecnie pod tytułem Metafizyka - dopisek KL) wszyscy ludzie naturalnie pragną wiedzy. Przyczyną, możliwą i rzeczywistą, owego stanu, jest fakt, że każda rzecz przemyślnością swą poruszana, zdolną jest dążyć do własnej doskonałości. Stąd też, skoro wiedza jest ostateczną doskonałością naszej duszy, a w niej ostateczne nasze szczęście, naturalnie poddajemy się jej pragnieniu. (Biesiada)
W myśli filozoficznej Dantego zaznacza się przekonanie o racjonalności kosmosu oraz związku rzeczywistości materialnej z porządkiem moralnym.
Dante był także bacznym obserwatorem życia społecznego i politycznego współczesnej mu Italii. Angażował się w działalność publiczną we Florencji, pełniąc w mieście ważne urzędy. Ta forma aktywności poety związana była z jego uczestnictwem w życiu politycznym stolicy Toskanii. Wymagała ona nawiązywania kontaktów z różnymi ugrupowaniami walczącymi o władzę. Odnosi się to zzwłaszcza do dwóch skonfliktowanych stronnictw: gibelinów, zwolenników władzy cesarskiej, i gwelfów, popierających polityczne aspiracje papieży.
Dante należał do stronnictwa gwelfów, które dzieliło się na mniejsze ugrupowania, również ze sobą skonfliktowana. Walki o władzę we Florencji dramatycznie zaważyły na losach poety i w 1302 roku został skazany na wygnanie. Resztę życia spędził na tułaczce po miastach włoskich.
