Katastrofizm

Pojęcie katastrofizm to odnosi się do przeświadczenia o nieuniknionej zagładzie cywilizacji oraz o zatraceniu wartości, stanowiących o istocie człowieczeństwa. Katastrofizm przejawiał się w literaturze, sztuce oraz filozofii już pod koniec XIX wieku w ramach zjawisk kojarzonych z dekadentyzmem.

W dwudziestoleciu międzywojennym katastrofizm przybrał na sile między innymi za sprawą ksiązki filozofa niemieckiego Oswalda Spenglera pt. Zmierzch Zachodu. Spengler dowodził w niej, iż zgodnie z cykliczną naturą cywilizacji, które przeżywają swoje narodziny, rozkwit i upadek, następuje właśnie nieunikniony zmierzch kultury zachodniej, który rozpoczął się już w XIX wieku.

Lata 30-te dwudziestolecia międzywojennego umacniają tendencje katastroficzne w sztuce na skutek konsekwencji Wielkiego kryzysu ekonomicznego 1928-1932 oraz rozwoju totalitarnych systemów - faszyzmu i komunizmu.

Katastrofizm w poezji polskiej lat 30 XX wieku

Katastroficzno-apokaliptyczne obrazy prezentują w swojej poezji twórcy związani z tzw. Drugą Awangardą. Najwybitniejsi z nich to

Józef Czechowicz: Ballada z tamtej strony, Sam , Księżyc w rynku, Mały mit, Żal, Modlitwa żałobna.

Czesław Miłosz: Obłoki, Kołysanka, Roki