10 najważniejszych faktów dotyczących Przedwiośnia

  1. Tytuł należy rozumieć jako metaforę pewnego etapu rozwoju Polski po odzyskaniu niepodległości, która ma już za sobą trudny okres rozbiorów (zimę), ale nie zdołała jeszcze rozkwitnąć jako w pełni wolne, dobrze rozwinięte ekonomicznie i społecznie, niezależne państwo – nie nastała jeszcze wiosna. Polska jest w więc w okresie przejściowym – w okresie przedwiośnia.
  2. Przedwiośnie to powieść polityczna, to znaczny, że jej głównym tematem są idee polityczne oraz wydarzenia o charakterze politycznym współczesne autorowi.
  3. Przedwiośnie to powieść- dyskusja o kształcie politycznym przyszłej Polski oraz czyhających na nią niebezpieczeństwach.
  4. Przedwiośnie ukazuje portret polskiego społeczeństwa po odzyskaniu niepodległości, z wszystkimi jego problemami – przede wszystkim zacofaniem ekonomicznym, bardzo liczną grupą ludzi ubogich i niewykształconych oraz obojętną na kwestie społeczne i gospodarcze warstwą względnie zamożnych ziemian.
  5. Przedwiośnie ukazuje etos inteligenta – czyli człowieka wykształconego i zajmującego się pracą umysłową, którego zadaniem jest kreować opinię publiczną i przewodzić intelektualnie grupom mniej wykształconym, poprzez wskazywanie norm i wzorców postępowania.
  6. Przedwiośnie ukazuje rewolucję komunistyczną jako najpoważniejsze zagrożenie czyhające na państwo polskie i przestrzega przed nią, równocześnie ukazując, jakie procesy mogą do niej prowadzić.
  7. Przedwiośnie to także powieść o dorastaniu, z niemieckiego tzw. Bildungsroman, albo inaczej formowaniu głównego bohatera w wymiarze psychologicznym, społecznym i moralnym.
  8. Przedwiośnie jest utworem krytycznym wobec ziemiańskiego stylu życia i opowiadającym się za większym udziałem szerokich mas społecznych w kierowaniu państwem.
  9. Postacią najbliższą autorowi pod względem ideowym jest Szymon Gajowiec.
  10. Przedwiośnie nie ma jednoznacznego zakończenia – nie tylko nie możemy mieć pewności, że główny bohater zginął, ale też, jakie racje ostatecznie zadecydowały o jego przyłączeniu się do marszu robotników idących w kierunku Belwederu.