Zbrodnia i kara - streszczenie

Krótkie streszczenie wydarzeń

Część 1

Miejsce akcji to Rosja w latach 60. XIX wieku.

W upalny lipcowy dzień w Petersburgu Raskolnikow, zubożały student, planuje zbrodnię.

W ramach przygotowań odwiedza Alonę, chciwą lichwiarkę i zapamiętuje, gdzie ta trzyma swoje pieniądze. Później poznaje Marmieładowa, byłego urzędnika, i jego zubożałą rodzinę. Alkoholizm Marmieładowa zmusił jego najstarszą córkę Sonię do prostytucji, z której utrzymuje ona swoją macochę i przybrane rodzeństwo.

Następnego dnia Raskolnikow czyta list od swojej matki, Pulcherii. Jego siostra Dunia przeżyła skandal po odrzuceniu zalotów swojego pracodawcy, Swidrigajłowa. Dunia planuje wyjść za mąż za bogatego prawnika Łużyna, aby pomóc swojej rodzinie. Wkrótce Raskolnikowa odwiedzą Pulcheria i Dunia.

Raskolnikow próbuje pomóc pijanej dziewczynie na ulicy. Później choruje i śni o człowieku, który zabija konia.

Raskolnikow waha się i wzdryga przed obrabowaniem i zabiciem Alony. Jednak ostatecznie decyduje się to zrobić, gdy przypadkiem odkrywa, że lichwiarka ​​zostanie sama w domu.

Retrospekcja ujawnia, jak Raskolnikow podsłuchał studenta sugerującego, iż śmierć Alony przyniosłaby korzyści innym, potwierdzając tym także przekonania Raskolnikowa.

Raskolnikow zabija lichwiarkę siekierą i okrada ją, a następnie morduje jej przyrodnią siostrę, Lizawietę, która pojawia się niespodziewanie. Udaje mu się zbiec z miejsca zbrodni niezauważonym.

Część 2

Policja wzywa Raskolnikowa do wyjaśnienia sprawy jego niespłaconych długów. Ten na miejscu wzbudza podejrzenia, mdlejąc, gdy policjanci poruszają temat morderstwa.

Raskolnikow znajduje odległą kryjówkę na swoje łupy. Osamotniony (właściwie świadomie wyobcowany spośród społeczeństwa), przez dłuższy czas choruje, gorączkuje, majaczy. W końcu wraca do zdrowia, gdyż opiekują się nim jego przyjaciel Razumichin i lekarz Zosimow. Zauważają oni jego dziwną fascynację morderstwami.

Łużyn składa wizytę Rodionowi, jako swemu przyszłemu szwagrowi. Raskolnikow okazuje mu jawną niechęć.

Rodionem targają sprzeczne emocje: z jednej chce zostać ujety, ale zarazem wzdryga się przed przyznaniem do winy. Wskazuje na swoje powiązania z morderstwem lichwiarki urzędnikowi policji Zamiatowowi i wraca do mieszkania Alony, by niemal przyznać się do zbrodni robotnikom. Nikt mu nie wierzy.

Marmieładow zostaje potrącony przez powóz. Umiera w ramionach córki Soni. Niewykluczone, że wypadek został sprowokowany przez samą ofiarę (samobójstwo?).

Raskolnikow daje pieniądze wdowie Katarzynie Iwanownej i nie czuje już potrzeby przynania się do winy.

Część 3

Dunia i Pulcheria odwiedzają Raskolnikowa, który zabrania Duni poślubienia Łużyna. Siostra i matka martwią się nieobliczalnym zachowaniem Rodiona.

Poznają Razumichina, który zakochuje się w Duni.

Sonia odwiedza Raskolnikowa, by podziękować mu za pieniądze, które ten przekazał jej rodzinie. Raskolnikow przedstawia ją swojej matce i siostrze.

Aby rozwiać podejrzenia, Raskolnikow spotyka się zPorfirym, policyjnym śledczym, aby zgłosić, że zastawił przedmioty u Alony.

Porfiry wspomina o artykule Raskolnikowa na temat tego, jak „wyjątkowi ludzie” mogą przekraczać granice moralne bez kary.

W drodze do domu nieznajomy nazywa Raskolnikowa mordercą, ku jego przerażeniu

Część 4

Swidrigajłow odwiedza Raskolnikowa. W ramach przeprosin chce dać Duni pieniądze, ale Raskolnikow pozostaje wobec niego podejrzliwy. Swidrigaijłow opisuje swoją zdeprawowaną przeszłość i burzliwe małżeństwo. Zdradził, że jego niedawno zmarła żona zostawiła Duni pieniądze.

Raskolnikow i jego rodzina odkrywają kłamstwo na temat pieniędzy rzekomo darowanych Soni, które Łużyn przedstawił w liście do Duni. Dunia zrywa zaręczyny.

Dręczony zbrodnią Raskolnikow zrywa z rodziną, pozostawiając ją pod opieką Razumichina. Następnie odwiedza Sonię, wierząc, że ta go rozumie. Prosi ją o przeczytanie mu ewangelii o Łazarzu. Dowiaduje się, że ​​Sonia znała Lizawietę.

Raskolnikow następnego ranka udaje się do Porfirego. Nagle inny mężczyzna przyznaje się do morderstw.

Później Raskolnikow ponownie spotyka człowieka, który nazwał go mordercą. Mężczyzna przeprasza, mówiąc, że pochopnie wyciąga wnioski.

Część 5

Łużyn planuje zemstę na Raskolnikowie, podkładając pieniądze Soni, co ma ukazać ją jako złodzieję. Jednak kiedy próbuje zastawić na nią pułapkę na stypie po Marmieładowie, sąsiad Lebeziatnikow zdradza, że widział, jak Łużin podłożył pieniądze.

Raskolnikow w końcu wyznaje swoją zbrodnię Soni. Ta jest zszokowana, ale traktuje go ze współczuciem. Zachęca go, by pocałował ziemię, wyznał swoją winę, przyjął karę i… został odkupiony.

Marmieładowowie zostają eksmitowani i stają się bezdomni. Katerina Iwanowna traci rozum, potem umiera na gruźlicę. Swidrigajłow oferuje pomoc finansową osieroconym dzieciom. Mówi Raskolnikowowi, że podsłuchał jego wyznanie przed Sonią.

Część 6

Porfiry oznajmia Raskolnikowowi, że wie, iż ten jest mordercą, ale na razie nie chce tego udowadnić. Daje mu dwa dni na przyznanie się, zanim go aresztuje.

Raskolnikow spotyka Swidrigajłowa, którego opowieści ujawniają, że jest on przestępcą seksualnym. Ma nową młodą narzeczoną, więc nie interesuje się Dunią, ale Raskolnikow pozostaje wobec niego sceptyczny.

Swidrigajłow zwabia Dunię do swojego mieszkania i zamyka ją w potrzasku. Wykorzystuje zbrodnię Raskolnikowa, by ją szantażować oraz daje jej do zrozumienia, że może ją zgwałcić. Dunia próbuje go zastrzelić, ale nie jest w stanie tego zrobić. Swidrigajłow pyta, czy Dunia może go pokochać. Dunia z odrazą zaprzecza. Swidrygajłow pozwala jej odejść, ale zatrzymuje broń.

Swidrygajłow przekazuje pieniądze rodzinie Sonii i swojej narzeczonej. Melduje się w hotelu. Nie może jeść i ma okropne sny. Następnego ranka popełnia samobójstwo.

Tymczasem Raskolnikow żegna się z rodziną. Sonia daje mu swój krzyżyk, a ten udaje się na policję. Po drodze kłania się i ekstatycznie całuje ziemię. Widzi, że Sonia podąża za nim. Na stacji dowiaduje się o śmierci Swidrigajłowa. Zszokowany postanawia się nie przyznać. Jednak wychodząc z budynku policji, widzi czekającą Sonię. Wraca zatem na policję i składa zeznania.

Epilog, rozdziały 1-2

Dziewięć miesięcy później Raskolnikow trafia na osiem lat do więzienia na Syberii. Sonia idzie za nim. Nadal nie chce przyznać, że to, co zrobił, było przestępstwem i pozostaje samotnikiem. Sonia nie załamuje się jednak i nie traci nadziei na uzdrowienie jego duszy, regularnie go odwiedza. W końcu Rodion, po ciężkiej chorobie, uświadamia sobie, że kocha Sonię i odradza się do nowego życia.