Bajki

Bajka jako gatunek

Bajka jako nazwa gatunku jest kojarzona z literaturą dydaktyczną. Szczyt jej popularności przypada na epokę oświeceniową, jednak powstała znacznie wcześniej. Już w starożytności bajki tworzył na poły legendarny Ezop (VI w.p.n.e.), po nim zaś rzymski poeta Fedrus.

Bajka to krótka powiastka prozą lub wierszem, której bohaterami są zazwyczaj zwierzęta, ludzie, rzadziej rośliny lub przedmioty, zawierająca moralne pouczenie, wypowiedziane wprost lub dobitnie zasugerowane.

Zwierzęta występują tu jako maski określonych typów ludzkich, a relacje między nimi są odpowiednikiem stosunków społecznych.

Ponieważ konkretnym zwierzętom konwencja przypisuje określone cechy (np. wilk oznacza agresję lub siłę, mrówka pracowitość, owca naiwność itd.), bajka nabiera cech wypowiedzi alegorycznej.

Wybitnym twórcą bajek był francuski poeta Jean de La Fontaine, który tworzył bajki narracyjne, o stosunkowo rozbudowanej fabule i dokładniejszej charakterystyce zwierzęcych bohaterów.

Bajki Krasickiego

Wydane w 1779 roku Bajki i przypowieści reprezentują bajkę epigramatyczną, całkowicie inną od wzoru lafontenawskiego.

Utwory Krasickiego odznaczają się niezwykle zwięzłą, precyzyjną konstrukcją oraz filozoficzną perspektywą, która ogranicza ich element dydaktyczny.