Bohaterowie realistyczni

  1. Przedstawiciele inteligencji

Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer. Malarz i grafik a także działacz polityczny. W 1890 roku ożenił się z Anna Mikołajczykówną, chłopką, mieszkanką wsi Bronowice. Kiedy toczy się akcja Wesela sam jest już mieszkańcem Bronowic, zaprzyjaźnionym zarówno z chłopskimi sąsiadami, jak i swoimi inteligenckimi znajomymi z Krakowa.

Włodzimierz Tetmajer
Włodzimierz Tetmajer

Pan Młody - Lucjan Rydel. Poeta i dramatopisarz, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Prywatnie był bliskim przyjacielem Wyspiańskiego. W utworze jest entuzjastycznym panem młodym, wszem i wobec głoszącym swoje szczęście.

Lucjan Rydel z rodziną
Lucjan Rydel z rodziną

O Lucjanie Rydlu oraz jego rodzinie niezwykle ciekawie opowiada żona jego wnuka Maria Rydlowa, opiekunka muzeum Rydlówka w audycji nagranej dla Polskiego Radia. Link do tego materiału znajdziesz tutaj.

Dziennikarz - Rudolf Starzewski. Dziennikarz i publicysta krakowski. Serdeczny przyjaciel Wyspiańskiego. Redaktor znakomitego konserwatywnego czasopisma galicyjskiego Czas, w którym umieścił po premierze Wesela jego bardzo pochlebną recenzję.

Portret Rydolfa Starzewskiego
Portret Rydolfa Starzewskiego

Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Jeden z najważniejszych poetów Młodej Polski, pisał też nowele oraz powieści. Na krótko przed powstaniem Wesela napisał swój pierwszy dramat pt. Zawisza Czarny, który został wystawiony na deskach krakowskiego teatru. Przyrodni brat Włodzimierza Tetmajera - Gospodarza.

Portret Kazimierza Przerwy-Tetmajera
Portret Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Radczyni - Antonina Domańska. Pisarka, autorka powieści i opowiadań dla dzieci. Była ciotką Lucjana Rydla - Pana Młodego.

Antonina Domańska, 1883
Antonina Domańska, 1883

Zosia - Zofia Pareńska. W czasie trwania akcji Wesela jest czternastoletnią dziewczyną, córką znanego krakowskiego lekarza, siostrą Maryny. Później zostanie żoną Tadeusza Żeleńskiego, wybitnego publicysty, tłumacza i krytyka literackiego, który zresztą był także gościem na weselu Rydla.

Maryna - Maria Pareńska. Starsza siostra Zosi. Była znaną muzą artystów Młodej Polski, kobietą wykształconą i ceniącą sztukę. W Weselu ukazana jest jako panna dowcipna i elokwentna.

Maria Pareńska, 1902
Maria Pareńska, 1902

Haneczka - Hanna Rydel. Młodsza siostra Pana Młodego

Nos - postać fikcyjna, choć łącząca w sobie cechy dwóch autentycznych malarzy: Tadeusza Noskowskiego i Stanisława Czajkowskiego. Postać uosabiająca zjawisko zwane przybyszewszczyzną od nazwiska pisarza młodopolskiego Stanisława Przybyszewskiego. Przybyszewszczyzna pierwotnie oznaczała manierę stylistyczną prozy Przybyszewskiego, nacechowaną nadmierną poetyckością, upodobaniem do podniosłych, mrocznych tematów oraz zawiłych, wielokrotnie złożonych zdań. Jednak z czasem termin ten zaczął odnosić się do tendencji wykraczających poza sztukę, oznaczających styl życia cyganerii artystycznej, nie stroniącej od alkoholu i innych używek.

Pejzaż z drzewami, obraz Tadeusza Noskowskiego, pierwowzoru postaci Nosa
Pejzaż z drzewami, obraz Tadeusza Noskowskiego, pierwowzoru postaci Nosa
  1. Przedstawiciele chłopstwa oraz inni mieszkańcy wsi

Gospodyni - Anna Tetmajerowa, z domu Mikołajczak, żona Gospodarza, siostra Panny Młodej, matka Isi. Osoba spokojna, rozważna, z godnością pełniąca rolę gospodyni weselnego domu.

Anna Mikołajczykówna, żona Włodzimierza Tetmajera
Anna Mikołajczykówna, żona Włodzimierza Tetmajera

Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczykówna, siostra Gospodyni. Wychodząc za mąż za Lucjana Rydla miała 16 lat. W dramacie przedstawiona jako wesoła, piękna młoda dziewczyna, obdarzona dużą dozą zdrowego rozsądku i pragmatycznym nastawieniem do życia.

Jadwiga Mikołajczykówna, żona Lucjana Rydla
Jadwiga Mikołajczykówna, żona Lucjana Rydla

Marysia - Maria Mikołajczykówna, siostra Panny Młodej i Gospodyni. W trakcie trwania utworu jest związana z Wojtkiem, mieszkańcem wsi, jednak wcześniej była zaręczona z malarzem Ludwikiem de Laveaux, który zmarł na gruźlicę.

portret Marii Mikołajczykówny, narzeczonej malarza
portret Marii Mikołajczykówny, narzeczonej malarza

Czepiec - Błażej Czepiec, pisarz gminny, wuj Panny Młodej, w utworze przedstawiony jako najpełniejsze wcielenie chłopskich zalet i wad.

Klimina - wdowa po wójcie, matka chrzestna Isi. Pełna werwy i temperamentu wiejska kobieta dobiegająca czterdziestki.

Isia - kilkuletnia córeczka Gospodarza, jej pierwowzorem była Jadwiga Tetmajer-Naimska

Włodzimierz Tetmajer z rodziną w Bronowicach, 1915
Włodzimierz Tetmajer z rodziną w Bronowicach, 1915

Ojciec - Jacek Mikołajczyk ojciec Panny Młodej, Gospodyni i Marysi,

Dziad - najstarszy uczestnik Wesela, starzec pamiętający Rabację Galicyjską

Ksiądz - duchowny wywodzący się z chłopstwa, nastawiony na karierę i pilnujący swoich materialnych interesów.

Jasiek - Jan Mikołajczyk, brat Panny Młodej,

Żyd - bronowicki karczmarz o nazwisku Singer.

Rachela - postać fikcyjna. Córkę Singera, Pepę trudno bowiem uznać za jej pierwowzór. Rachela jest uduchowioną, wrażliwą na piękno i poezję młodą kobietę, która wnosi do utworu atmosferę tajemniczości i artyzmu.

Bohaterowie fantastyczni - Osoby Dramatu

Widmo - duch dawnego narzeczonego Marysi, malarza Ludwika de Laveaux, w utworze stylizowany na postać Pustelnika z Dziadów cz.IV

Autoportret z paletą
Autoportret z paletą

Stańczyk - błazen nadworny Jagiellonów. Słynący z ciętego dowcipu i przenikliwości politycznej. Bohater jednego z najsłynniejszych obrazów Jana Matejki. Właśnie tą Matejkowską postać przyjmuje zjawa, która nawiedza Dziennikarza. Stańczyk był bowiem patronem stronnictwa konserwatywnego, określającego się mianem Stańczyków, które skupione było wokół pisma Czas. Dziennikarz był redaktorem Czasu, a w jego domu wisiał szkic Matejki do Stańczyka.

Stańczyk, obraz Jana Matejki 1862 roku
Stańczyk, obraz Jana Matejki 1862 roku

Rycerz - Zawisza Czarny, najsłynniejszy rycerz polskiego średniowiecza, walczył między innymi pod Grunwaldem. Ukazuje się Poecie, który krótko przed weselem Rydla napisał dramat pt. Zawisza Czarny.

Zawisza Czarny z Grabowa, fragment obrazu Bitwa pod Grunwaldem,
Zawisza Czarny z Grabowa, fragment obrazu Bitwa pod Grunwaldem,

Hetman - Franciszek Ksawery Branicki, hetman wielki koronny, jeden z przywódców konfederacji targowickiej, zdrajca Polski. Ukazuje się Panu Młodemu.

Franciszek Ksawery Branicki, 1818
Franciszek Ksawery Branicki, 1818

Upiór - Jakub Szela, przywódca rabacji galicyjskiej, ukazuje się Dziadowi.

Jakub Szela, 1848
Jakub Szela, 1848

Wernyhora - legendarny wieszcz kozacki. Przedstawiony w legendach jako prorok zapowiadający przyszłość Polski, popularny w literaturze romantycznej - pojawia się w dramacie Słowackiego Sen srebrny Salomei. Postać znana także z obrazu Jana Matejki. Przychodzi do Gospodarza.

Wernyhora, obraz Jana Matejki
Wernyhora, obraz Jana Matejki

Bibliografia:

  • Tadeusz Żeleński (Boy), Plotka o Weselu Wyspiańskiego, w Wyspiański, Wesele, 1998