Pani Bovary (1857) - kontekst historycznoliteracki

Wielu krytyków uważa Panią Bovary za jedno z najlepszych przykładów powieści realistycznej z powodu szczerych, dogłębnych i dosadnych opisów życia w małym miasteczku oraz niezadowolenia członków klasy średniej. “Burżuazyjny” styl życia klasy średniej rozwijał się we Francji po rewolucji francuskiej wraz z upadkiem starego systemu feudalnego i rozwojem społeczeństwa handlowego. Flaubert gardził płytkimi wartościami burżuazji.

Realizm Flauberta skupia się na przedstawianiu zwykłych ludzi w ich codziennym życiu. Dążył on do ukazania przyziemnych elementów codziennego istnienia, nawet kosztem ryzyka znudzenia czytelników długimi opisami pomieszczeń i wydarzeń. Jego celem jest ukazanie tych “kawałków życia” takimi, jakie naprawdę są, aby zanurzyć czytelnika w rzeczywistości, w której tkwią postaci. Flaubert sugeruje, że życie składa się z nudnych chwil, co jeszcze bardziej akcentuje frustrację Emmy Bovary. Realizm był w wielu aspektach krytyczną reakcją na romantyzm, można więc założyć, że protagonistka powieści, Emma Bovary, zostaje ukarana za swoje romantyczne ideały, które okazują się fałszywe i złudne.

Romantyzm był najpopularniejszym nurtem literackim przez większość życia Flauberta, a twórczość pisarzy romantycznych skupiała się na emocjach i uczuciach bardziej niż na rozumie i rzeczywistości. Flaubert należał do nowego pokolenia, które ceniło realizm bardziej niż romantyzm, jednak Pani Bovary wydaje się balansować na granicy, ukazując postać rządzoną romantycznymi ideami i wyobrażeniami, która ponosi klęskę w konfrontacji z brutalną rzeczywistością. Flaubert ukazuje romantyzm jako dolegliwość, której istotą jest uleganie złudzeniom. Jego styl narracji odzwierciedla emocje postaci, przyspieszając akcję, gdy emocje są intensywne, i zwalniając ją, gdy emocje są stłumione. To balansowanie między kierunkami artystycznymi sprawia, że Pani Bovary jest dziełem wyjątkowym, które łączy dwa wielkie nurty literackie XIX wieku.

Pani Bovary - krótko o akcji powieści

Główną bohaterką powieści Gustawa Flauberta jest Emma Bovary - młoda kobieta, która zaniechawszy oczekiwań co do monotonnego życia prowincjonalnego u boku nudnego męża, angażuje się w pozamałżeńskie romanse. W ramionach swoich kochanków poszukuje spełnienia i szczęścia, których nie znajduje w tradycyjnych kobiecych rolach: małżeństwie i macierzyństwie.

Jej mąż, doktor Bovary, jest naiwny i całkowicie oddany żonie, nie zdając sobie sprawy z jej tajemnic. Kiedy Emma zostaje porzucona przez pierwszego z kochanków, wpada w ciężką depresję, a później angażuje się w kolejny romans. Poza niewiernością problemem Emmy są także długi, które zaciąga u lokalnego handlarza.

Sytuacja staje się krytyczna, gdy Emma nie jest w stanie dłużej ukrywać swoich długów, a kochankowie odmawiają jej wsparcia. W desperacji, połyka truciznę zdobytą od znajomego aptekarza i umiera w cierpieniach.

Doktor Bovary rozpaczliwie i nadaremnie próbuje ratować żonę. Dowiedziawszy się po jej śmierci o jej zdradach, załamuje się i wkrótce także umiera. Ich jedyna córka, kilkuletnia Bertha, zostaje sierotą. Rodzinny majątek ginie, a dziewczynka zostaje oddana pod opiekę krewnych.