Lektury obowiązkowe na maturze od 2025 roku
Część tytułów lub nazwisk autorów opatrzona została linkami do omówienia lektury na blogu kanonlektur.pl
Poziom podstawowy
- Utwory literackie (epickie i dramatyczne) poznawane w całości (na egzaminie maturalnym obowiązuje znajomość całego utworu)
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
- Sofokles, Antygona;
- William Szekspir, Makbet;
- Molier, Skąpiec;
- Adam Mickiewicz, Dziady cz. III;
- Bolesław Prus, Lalka;
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
- Stanisław Wyspiański, Wesele;
- Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
- Tadeusz Borowski, Proszę państwa do gazu;
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
- Albert Camus, Dżuma;
- George Orwell, Rok 1984;
- Sławomir Mrożek, Tango;
- Marek Nowakowski, Górą „Edek” (z tomu Prawo prerii);
- Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
- Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach).
- Utwory literackie (epickie i dramatyczne) poznawane we fragmentach (na egzaminie maturalnym nie obowiązuje znajomość całego utworu):
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
- Homer, Iliada (fragmenty);
- Lament świętokrzyski (fragmenty); Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty);
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
- Henryk Sienkiewicz, Potop (fragmenty);
- Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (fragmenty);
- Witold Gombrowicz, Ferdydurke (fragmenty);
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat (fragmenty);
- Ryszard Kapuściński, Podróże z Herodotem (fragmenty)
Należy też pamiętać, że na maturze nadal obowiązuje znajomość tekstów poznanych w szkole podstawowej, w tym : bajek Ignacego Krasickiego, Dziadów cz. II oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Balladyny Juliusza Słowackiego oraz Zemsty Aleksandra Fredry.
- Utwory poetyckie (na egzaminie maturalnym nie będzie sprawdzana znajomość treści wierszy, jednak należy się spodziewać licznych fragmentów utworów lirycznych, zarówno na teście historycznoliterackim jak i na egzaminie ustnym):
- Horacy – wybrane utwory;
- Bogurodzica;
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX;
- wybrane wiersze poetów barokowych, na przykład takich jak: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny, wybrana satyry;
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym Testament mój;
- wybrane wiersze następujących poetów:
Cyprian Kamil Norwid,
Kazimierz Przerwa-Tetmajer,
Leopold Staff,
Bolesław Leśmian,
Maria Pawlikowska Jasnorzewska,
Józef Czechowicz
Krzysztof Kamil Baczyński,
Czesław Miłosz,
Tadeusz Różewicz,
Miron Białoszewski
Halina Poświatowska
Wisława Szymborska,
Zbigniew Herbert.
Poziom rozszerzony
- Utwory literackie (epickie i dramatyczne) poznawane w całości (na egzaminie maturalnym obowiązuje znajomość całego utworu):
- William Szekspir, Hamlet;
- Juliusz Słowacki, Kordian
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
- Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
- Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadanie.
- wybrane eseje następujących autorów: Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta.
- Utwory literackie (epickie i dramatyczne) poznawane we fragmentach (na egzaminie maturalnym nie obowiązuje znajomość całego utworu):
- Homer, Odyseja (fragmenty);
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
- Dante Alighieri, Boska Komedia (fragmenty);
- Franz Kafka, Proces (fragmenty)
- Utwory poetyckie (na egzaminie maturalnym nie będzie sprawdzana znajomość treści wierszy):
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
- Cyprian Kamil Norwid,Fortepian Szopena;
- wybrane wiersze: Stanisława Barańczaka, Czesława Miłosza, Traktat moralny (fragmenty), Juliana Przybosia.